Η ζωή μας είναι γεμάτη από υπενθυμήσεις για αυτό που μας λείπει και συνήθως έρχονται με την μορφή άλλων ανθρώπων. Υπάρχει πάντα κάποιος που είναι πιο επιτυχημένος, πιο ταλαντούχος, πιο ελκυστικός, πιο κοντά στο να εκπληρώσει “σημαντικά ορόσημα” στη ζωή από ότι εμάς. Συναντάμε αυτούς τους ανθρώπους καθημερινά – στην πραγματικότητα είναι συχνά οι φίλοι μας, μέλη της οικογένειάς μας, οι συνεργάτες μας. Μερικές φορές αυτές οι συναντήσεις μπορεί να μας αφήσουν με μια πικρή γεύση στο στόμα ή με το γνωστό συναίσθημα της ζήλειας. Η ζήλεια ορίζεται ως μια κατάσταση όπου επιθυμούμε κάτι το οποίο ο άλλος κατέχει και είναι ένα συναίσθημα που μπορεί να συντρίψει την αυτοεκτίμησή μας, να εμπνεύσει προσπάθειες που μπορεί να υπονομεύσουν την επιτυχία του άλλου ή ακόμα και να προκαλέσει μια βίαιη επίθεση.Ή απλά η ζήλεια είναι ένα απαίσιο συναίσθημα.Οπότε, τι μπορούμε να κάνουμε όταν μας χτυπάει την πόρτα;
- Αναγνωρίστε τη ζήλεια. Το να αποδεχτούμε ότι ζηλεύουμε μπορεί να είναι πολύ απειλητικό γιατί αυτό σημαίνει ότι αναγνωρίσουμε την αδυναμία και την ανασφάλεια μας. Η πρώτη ένδειξη ότι η ζήλεια καραδοκεί μπορεί να είναι παράλογα αισθήματα εχθρότητας απέναντι στο αντικείμενο της ζήλειας μας. Και μόνο η παρουσία του ‘Αλλου μπορεί να δημιουργήσει αισθήματα ζήλειας, ακόμα και εάν δεν έχει κάνει κάτι λάθος που να τα δικαιολογεί. Είναι καλύτερο για εμάς να μπορούμε να “ξεσκεπάζουμε” αυτή την αόριστη δυσαρέσκεια και να εντοπίζουμε τα πρώτα σημάδια της ζήλειας προτού πάρει ότι καλύτερο έχουμε μέσα μας και καταστρέψει τις σχέσεις μας. Το να δίνουμε σημασία στις σωματικές μας αντιδράσεις μπορεί να είναι χρήσιμο καθώς ορισμένες μορφές ζήλειας μπορεί να προκαλέσουν το αντανακλαστικό της “φυγής ή πάλης” που περιλαμβάνει συμπτώματα όπως αύξηση του καρδιακού ρυθμού, σφιγμένους μυες και ιδρωμένες παλάμες.
- Αναγνωρίστε ότι η υπερηφάνεια είναι η άλλη πλευρά του νομίσματος της ζήλειας. Είναι δελεαστικό αλλά γενικά δεν βοηθάει να προσπαθούμε να εξουδετερώσουμε τη ζήλεια με την υπερηφάνεια. ” Σίγουρα έχει ωραίο αυτικίνητο αλλά εγώ έχω καλύτερη εμφάνιση “. Η δήλωση αυτή δεν πρόκειται να μας πάει πολύ μακριά. Μπορεί, στιγμιαία, να αισθανόμαστε δικαιωμένοι, αλλά αργά ή γρήγορα , θα έρθει κάποιος που θα έχει και καλύτερο αυτοκίνητο από εμάς και καλύτερη εμφάνιση. Με άλλα λόγια, καθησυχάζοντας τον εαυτό μας για τα αξιοζήλευτα χαρακτηριστικά που έχουμε είναι απίθανο να είναι βοηθητικό, καθώς διατηρεί την ίδια ασταθή κοινωνική ιεραρχία σύγκρισης όπου κάποιος άλλος θα πρέπει να τεθεί κάτω από εμάς για να αισθανθούμε ισχυροί και το αντίθετο.Αντί να ανταποκρινόμαστε στον πόνο που μας προκαλεί η ζήλεια με προσπάθειες να τονώσουμε την αυτοπεποίθησή μας, θα μπορούσαμε να δοκιμάσουμε να συμπονέσουμε τον εαυτό μας. Αναγνωρίστε ότι είναι δύσκολο να βλέπετε κάποιον να τα πηγαίνει καλα όταν εσείς “πνίγεστε” και υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι δεν είστε οι μόνοι που βιώνετε αυτά τα συναισθήματα ανεπάρκειας. Ακόμα και οι πιο επιτυχημένοι άνθρωποι αμφιβάλλουν για τον εαυτό τους κατά καιρούς. Το να είναι κανείς ατελής είναι συνώνυμο με το να είναι κανείς ανθρώπος.
- Αντικαταστήστε τον πόνο με την συμπόνια. Αν και η ζήλεια ακούγεται σχεδόν σαν κοπλιμέντο, στην πραγματικότητα μπορεί να είναι πολύ απάνθρωπη. Μειώνει το αντικείμενο της ζήλειας σε κάτι πολύ στενό και ρίχνει σκιες στην πλήρη εικόνα για το ποίος είναι και ποία είναι η ζωή του. Έχετε ζηλέψει ποτέ κάποιον που φαινόταν να έχει την τέλεια ζωή, μόνο για να ανακαλύψετε στη συνέχεια ότι στην πραγματικότητα υποφέρει κατά τρόπο σημαντικό; Αυτές οι περιπτώσεις είναι πιο συχνές από ό,τι φανταζόμαστε – εμείς απλά δεν έχουμε την ευκαιρία να μάθουμε για τις δυσκολίες κάποιου όταν είμαστε βυθισμένοι στη ζήλεια της φαινομενικά γοητευτικής ζωής τους. Δεν σήμαίνει ότι θα πρέπει να αναζητήσουμε τον πόνο των άλλων, ψάχνοντας για χαραμάδες στην πανοπλία τους αλλά μάλλον θα πρέπει να είμαστε πιο ανοιχτοί να τους δούμε με πληρέστερο τρόπο. ‘Εναν τρόπο που θα περιλαμβάνει, αναπόφευκτα, τόσο τα δυνατά όσο και τα αδύνατα σημεία τους, τις χαρές και τις λύπες τους. Κάτι τέτοιο θα μας επιτρέψει να παρατηρήσουμε πράγματα που ενδέχεται διαφορετικά να είχαμε αγνοήσει και ως εκ τούτου να είμαστε εκεί για αυτούς όταν το χρειάζονται. Εκτιμώντας ένα πρόσωπο στην πληρότητά του μπορεί επίσης να μας βοηθήσει να αισθανόμαστε πραγματικά χαρούμενοι για τις επιτυχίες του. Αυτό είναι μια μορφή θετικής υποστήριξης που έχει αποδειχτεί ότι βοηθάει στην προώθηση της ευημερίας μιας σχέσης.
- Αφήστε τη ζήλεια να ανατροφοδοτήσει την αυτοβελτίωση όταν αυτό είναι εφικτό. Όταν η ζήλεια έχει τις ρίζες της σε πράγματα που δεν μπορούμε να αλλάξουμε για τον εαυτό μας, όπως μια δύσκολη παιδική ηλικία, ένα τραυματικό γεγονός, συγκεκριμένες συνθήκες υγείας ή αναπηρίας, το να χρησιμοποιήσουμε τη ζήλεια για να κινητοποιήσει την αυτοβελτίωση μας είναι πιθανότερο να οδηγήσει βαθύτερα στην απελπισία και αυτο-ενοχοποίηση. Μερικές φορές όμως, η ζήλεια μας προειδοποιεί για πράγματα που θέλουμε στη ζωή μας και είναι δυνητικά εφικτά, εάν είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε κάποιες αλλαγές. Για παράδειγμα, εάν ζηλεύω έναν παραγωγικό συνάδελφο μπορεί να διαπιστώσω ότι μπορώ να είμαι κι εγώ πιο παραγωγικός εάν μάθω να διαχειρίζομαι καλύτερα τον χρόνο μου. Μπορώ ακόμα να είμαι σε θέση να πάρω μερικές συμβουλές από αυτον ή αυτήν. Η κοινωνική σύγκριση προς τα πάνω μπορεί να είναι μια πηγή όχι μόνο κινήτρων αλλά και χρήσιμων πληροφοριών.
- Μην ξεχνάτε να αναγνωρίζετε τα δικά σας θετικά σημεία. Όπως λέει η παροιμία, η ζήλεια μετράει τις ευλογίες του άλλου αντι για τις δικές μας. Μετρώντας τις δικές μας ευλογίες δεν είναι το ίδιο με το να ενισχύουμε το Εγώ μας, υπενθυμίζοντας στον εαυτό μας πως είμαστε καλύτεροι από τους άλλους όπως στο παράδειγμα παραπάνω. Έχει να κάνει περισσότερο με το πόσο επικετρωνόμαστε σε αυτό που πραγματικά είναι σημαντικό για τη ζωή, καθώς και για κάποια αόρατα ή εάν θέλετε μη υλικά πράγματα που κατέχουμε και εξαρτώνται λιγότερο από τις κοινωνικές συγκρίσεις όπως είναι ένα ισχυρό πνεύμα, μια ποικιλία εμπειριών ζωής ή απλά το γεγονός ότι είμαστε ζωντανοί. Εκεί που η ζήλεια υπονιμεύει την ευτυχία και διαχέει την ενέργειά μας, η εκτίμηση του εαυτού μας μπορεί να αποκαλύψει την ευτυχία σε μέρη που δεν φαίνονται.
Επιμέλεια – Μετάφραση: Δήμητρα Στεφάτου
Σεπτέμβριος 2013
Πηγή: www,psychologytoday.com
