Εξάρτηση ή Δικαιολογία

Εξάρτηση ή Δικαιολογία

Yπάρχει ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων που αντιδρούν έντονα όταν ακούν ότι κάποιος έχει εμπλακεί σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές επειδή είναι εξαρτημένος (είτε πρόκειται για το φαγητό, το αλκόολ ή το σεξ). Η κύρια προτροπή τους είναι να σταματήσει να χρησιμοποιεί την εξάρτηση ως δικαιολογία για την “κακή” συμπεριφορά τους και να αρχίσει να αναλαμβάνει την ευθύνη για αυτήν.

Η αντίληψη αυτή, της εξάρτησης δηλαδή ως δικαιολογία, είναι σχετικά καινούρια και παρ’όλο που μπορεί να εκφράζει ανθρώπους που έχουν πληγωθεί/απογοητευθεί από την συμπεριφορά ενός εξαρτημένου ή απλά δεν έχουν την ελάχιστη γνώση για το τι αποτελεί μια εξάρτηση,δεν στέκει για τους ίδιους τους εξαρτημένους και τους ανθρώπους που εργάζονται με αυτούς. Οι άνθρωποι που μιλούν για την εξάρτηση ως μια “βολική δικαιολογία για μια κακή συμπεριφορά” ή “ ως έναν τρόπο για να μην αναλάβει κανείς την ευθύνη του” δεν καταλαβαίνουν τι είναι η εξάρτηση και τι βιώνει το άτομο που παλέυει με αυτήν.

Η εξάρτηση είναι μια ψυχολογική και φυσιολογίκη (σωματική) διαταραχή. Ακόμα και για εξαρτήσεις που σχετίζονται με τον φαγητό,τη ζάχαρη, το σέξ, τον τζόγο και το κλέψιμο, υπάρχουν ισχυρά επιστημονικά στοιχεία ότι τα νευρολογικά μονοπάτια που σχετίζονται με την ντοπαμίνη ενεργοποιούνται με τον ίδιο τρόπο που ενεργοποιούνται στην εξάρτηση από την κοκαίνη. Άρα, η εξάρτηση δεν είναι κάτι που εφευρίσκεται από τον εξαρτημένο για να εξηγήσει κάτι,αλλά μια πραγματική κατάσταση με βιολογικό και φυσιολογικό υπόβαθρο.

Για την πλειοψηφία των ανθρώπων που υποφέρουν από μια εξάρτηση ή από μια διαταραχή ελέγχου της παρόρμησης, η αναγνώριση της εξάρτησής τους είναι ένα από τα πιο δύσκολα βήματα που θα κάνουν ποτέ. Οι περισσότεροι βρίσκονται σε άρνηση για χρόνια, πιστεύοντας στην «ελεύθερη βούληση” που οι αρνητές της εξάρτησης πρεσβεύουν. Οι εθισμένοι θέλουν να πιστεύουν ότι έχουν την εξάρτησή τους υπό έλεγχο και ότι μπορούν να την σταματήσουν οποιαδήποτε στιγμή το αποφασίσουν. Οι περισσότεροι αγωνίζονται για χρόνια να αποκτήσουν αυτόν τον έλεγχο και νιώθουν βαθία ντροπή όταν αποτυγχάνουν ξανά και ξανά.

Η αναγνώριση της εξάρτησης είναι ένα απίστευτα σημαντικό πρώτο βήμα. Κανένα πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί εάν πρώτα δεν έχει αναγνωρισθεί ότι υπάρχει. Μέχρις ότου κάποιος παραδεχτεί ότι έχει χάσει τον έλεγχο της κατάστασης και δεν μπορεί να ελέγξει τον εαυτό του, δεν μπορεί να είναι ανοιχτός να μάθει και να δουλέψει πάνω στα επόμενα βήματα που χρειάζονται για να αλλάξει την συμπεριφορά του. Για έναν εξαρτημένο,η αναγνώριση της εξάρτησής του ίσως είναι το πιο δύσκολο, ντροπιαστικό και τρομακτικό βήμα που θα κάνει ποτέ αλλά είναι ταυτόχρονα και το πιο κρίσιμο βήμα για να σώσει την ζωή του/της. Στην πραγματικότητα,αντί να παραμελει την ευθύνη, η αναγνώριση της εξάρτησής του/της είναι το πρώτο βήμα για να αναλάβει την ευθύνη για αυτήν.

Ως κοινωνία, θα πρέπει να σταματήσουμε να τους διαπομπεύουμε τους εξαρτημένους, χαρακτηρίζοντας ως δικαιολογία, αυτό που οι ίδιοι αναγνωρίζουν ως εξάρτηση. Αντ’αυτού, οι εξαρτημένοι θα πρέπει να υποστηρίζονται στο πρώτο τους βήμα και να παροτρύνονται να κάνουν τα απαραίτητα – ψυχολογικά, φυσιολογικά, πνευματικά και συναισθηματικά – βήματα για να γίνουν καλά.

Ίσως οι περισσότεροι άνθρωποι αντιδρούν στην μακρά λίστα των εξαρτήσεων που “ακούμε” στις μέρες μας. Έχουν αρχίσει να αισθάνονται ότι ίσως πρόκειται για μια υπερχρησιμοποίηση του όρου και ότι δεν είναι δυνατόν τόσο πολλοί άνθρωποι να είναι εξαρτημένοι σε τόσο πολλά διαφορετικά πράγματα. Δυστυχώς, αυτό δεν είναι κάτι που οι ειδικοί εφευρίσκουν. Δεν χρειαζεται μεγάλη προσπάθεια να κοιτάξουμε γύρω μας και να δούμε τον αριθμό των ανθρώπων που είναι εθισμένοι στο φαγητό,στα ψώνια, στα ηλεκτρονικά, το αλκόολ, τα ναρκωτικά, τον τζόγο, το σεξ και τους χιλιάδες διαθέσιμους τρόπους για να αποφεύγουμε την βαθύτατα όμορφη αλλά κάποιες φορές επώδυνη διαδικασία του να είσαι άνθρωπος.

 

Επιμέλεια-Μετάφραση: Στεφάτου Δήμητρα

Νοέμβριος 2012

Πηγή: www.psychologytoday.com

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *