Ζωή χρωματισμένη με συναισθήματα…

Ζωή χρωματισμένη με συναισθήματα…

Η ζωή είναι γεμάτη από εικόνες, συγκροτείται από στιγμές, που γίνονται μνήμες και εμπειρίες. Κάθε μια «εικόνα ζωής» την έχουμε πλαισιώσει από συναισθήματα, άλλοτε όμορφα, άλλοτε άσχημα. Πόσες φορές δεν έχουμε δει μια φωτογραφία και ανάλογα με αυτό που απεικονίζει έχουμε γελάσει, κλάψει, συγκινηθεί, χαρεί, νοσταλγήσει, πρόσωπα και στιγμές; Πιθανόν να ξανανιώσουμε τα συναισθήματα που είχαμε την στιγμή που τραβήχτηκε η φωτογραφία! Αν δούμε μια φωτογραφία με μια παιδική μας φίλη ή φίλο, θα χαμογελάσουμε, θα θυμηθούμε τα παιχνίδια που κάναμε ως παιδιά, θα αναπολήσουμε για εκείνα τα χρόνια της ξεγνοιασιάς. Αντιθέτως, αν δούμε ένα αγαπημένο μας πρόσωπο που δεν βρίσκεται πλέον στην ζωή, θα λυπηθούμε που δεν είναι κοντά μας, θα νιώσουμε ότι μας λείπει και πιθανόν να χαλάσει η διάθεση μας, γιατί θα θυμηθούμε οδυνηρές στιγμές. Τα συναισθήματα λοιπόν θα μπορούσαμε να πούμε ότι δίνουν νόημα και χρώμα στις στιγμές της ζωής μας.

  • Ο έρωτας είναι συναίσθημα που μας κάνει να νιώθουμε ότι πετάμε, ότι όλα μπορούμε να τα κατορθώσουμε…
  • Η λύπη μας κόβει τα φτερά, μας χαλάει την διάθεση…
  • Η ζήλια μας κάνει να βγαίνουμε εκτός ελέγχου, βασανίζει το μυαλό και μας κάνει πολλές φορές φορτικούς και παράλογους…
  • Ο θυμός μας κάνει αγρίμια, κάνει το αίμα μας να βράζει…

Όλα τα συναισθήματα που μπορεί ένας άνθρωπος να νιώσει, να εκφράσει, να βιώσει επιδρούν στην συμπεριφορά του και πολλές φορές διαμορφώνουν και ολόκληρη την προσωπικότητα του. Λάθος χειρισμός των συναισθημάτων, είναι δυνατό να προκαλέσει προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις, κοινωνική απομόνωση και προβλήματα στην λειτουργικότητα του ατόμου. Ενώ, αντίθετα σωστός χειρισμός των συναισθημάτων, μπορεί λόγου χάρη, να σώσει μια σχέση μας από σίγουρη καταστροφή! Αν ανατρέξουμε σε διάφορες καταστάσεις της ζωής μας θα δούμε, ότι πολλά προβλήματα στην επικοινωνία μας με τους άλλους, έχουν δημιουργηθεί επειδή είχαμε ένα αρνητικό συναίσθημα, το οποίο δεν μπορούσαμε να ελέγξουμε, με αποτέλεσμα να μπλοκάρουμε την εισροή πληροφοριών και να μην καταφέρουμε να συνεννοηθούμε.

Σας έχει τύχει ποτέ να δείτε ένα πρόσωπο και μην το συμπαθήσετε παρόλο που δεν το γνωρίζετε; Είναι πολύ πιθανόν αυτό να συμβαίνει για τον εξής λόγο: μπορεί τα χαρακτηριστικά του ατόμου να σας θυμίζουν κάτι από το παρελθόν, το οποίο έχετε συνδέσει με αρνητικά συναισθήματα και βλέποντας το συγκεκριμένο άτομο ενεργοποιούνται οι παρελθοντικές μνήμες και γεννούνται αρνητικά συναισθήματα. Τα συναισθήματα λοιπόν είναι κινητήριος δύναμη της συμπεριφοράς μας. Και εδώ γεννάται το εξής ερώτημα: Η συμπεριφορά προκαλεί τα συναισθήματα ή τα συναισθήματα την συμπεριφορά; Είναι σαν αυτό που λέμε «το αβγό έκανε την κότα ή η κότα το αβγό;».

Διχογνωμίες προκαλεί το ερώτημα αυτό και στις επιστημονικές κοινότητες, κάποιοι ισχυρίζονται ότι πρώτα αντιλαμβανόμαστε τις σωματικές και οργανικές αντιδράσεις, όπως εφίδρωση, ταχυπαλμία, αίσθηση ζέστης και έπειτα έρχεται η συνειδητοποίηση του ανάλογου συναισθήματος. Δηλαδή, εφόσον νιώθουμε ότι τρέμουμε, ότι θα μας κοπούν τα πόδια, ότι ιδρώνουμε και ασφυκτιούμε, αντιλαμβανόμαστε ότι έχουμε αγχωθεί. Άλλες θεωρίες πάλι υποστηρίζουν ότι μετά από την αντίληψη ενός εξωτερικού ερεθίσματος, η πληροφορία διαιρείται σε δύο κατευθύνσεις, μια προς τον εγκέφαλο που προκαλεί το συναίσθημα ή την ενσυνείδητη εμπειρία και μια δεύτερη που ενεργοποιεί τον οργανισμό μέσω του περιφερειακού νευρικού συστήματος. Επομένως, η αντίληψη του συναισθήματος και η εκδήλωση του, σημειώνονται ταυτόχρονα και είναι αποτέλεσμα του ιδίου ερεθίσματος, χωρίς να εξαρτάται η μια από την άλλη (Martin, 2005).

Αν και όταν νιώθουμε ένα συναίσθημα ξέρουμε απόλυτα τι νιώθουμε, όταν μας πουν να ορίσουμε ένα συναίσθημα ή να πούμε πως αισθανόμαστε την δεδομένη στιγμή που μας ρωτούν, δυσκολευόμαστε να απαντήσουμε. Η έκφραση των συναισθημάτων είναι συχνά δύσκολη, για διαφορετικούς λόγους κάθε φορά. Συχνά λοιπόν, δυσκολευόμαστε να εκφράσουμε ένα συναίσθημα, άλλες φορές δεν θέλουμε να το εξωτερικεύσουμε και το κρατάμε μέσα μας, αφήνοντας το να διογκώνεται, με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να κάνει μια μεγάλη έκρηξη. Επίσης, είναι συχνό φαινόμενο να παρερμηνεύουμε ένα συναίσθημα και να αντιδρούμε λανθασμένα και έπειτα όταν ηρεμήσουμε το επαναξιολογούμε και βλέπουμε την κατάσταση με «άλλο μάτι».

Η ζωή χωρίς συναισθήματα θα ήταν άδεια, άχρωμη, τα συναισθήματα, μας ενεργοποιούν, μας προφυλάσσουν, μας προειδοποιούν, μας κάνουν χαρούμενους, διαμορφώνουν την προσωπικότητά μας, μας φέρνουν κοντά με άλλους ανθρώπους, βέβαια, δεν ξεχνάμε και την αρνητική τους πλευρά, έτσι είναι όμως η ζωή αν δεν είχε άσχημες στιγμές δεν θα εκτιμούσαμε τις θετικές. Άλλωστε, όπως έλεγε και ο Φρειδερίκος Νίτσε, ότι δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό…

Μπουγιούρη Ελπίδα

Ψυχολόγος (B.A)

Εκπαιδευόμενη Προσωποκεντρική Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Νοέμβριος 2010

Βιβλιογραφία:

Aamodt, S., – Wang, S., (2008). Καλωσήρθατε στον εγκέφαλο σας: Ένας πλήρης οδηγός για τον εγκέφαλο, το νου, τα συναισθήματα και την ευφυΐα και πως να τα βελτιώσετε: Μέρος 4 – Ο Συναισθηματικός σας εγκέφαλος, 168-218. Αθήνα: ΑΒΓΟ.

Kalat, J., (2003). Βιολογική Ψυχολογία, τόμος Β’: Κεφάλαιο 12: Συναίσθημα και Στρες, 438-459. Αθήνα: Εκδόσεις ΕΛΛΗΝ.

Martin, N., G., (2005). Νευροψυχολογία: Εγκέφαλος και Συμπεριφορά: Συναίσθημα – Φυσιολογικά και μη φυσιολογικά χαρακτηριστικά, 357 – 393. Αθήνα: Εκδόσεις ΕΛΛΗΝ.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *